Bản đồ số là gì? Ứng dụng bản đồ số hiện nay
Hiện nay, bản đồ số đang trở nên thông dụng và ứng dụng rất nhiều vào đời sống con người, ví dụ như hệ thống Google Maps, hệ thống định vị tiêu chuẩn hay hệ thống theo dõi các tuyến xe công cộng… Tuy nhiên nếu bạn còn thắc mắc bản chất thực sự của bản đồ số là gì và bản đồ số đã được sử dụng trong đời sống như thế nào thì hãy đọc ngay bài viết này.
Sự Phát Triển Bản Đồ Số
Lịch sử làm bản đồ của thế giới bắt đầu từ những thời kỳ sớm nhất của con người, khi mà việc mô tả không gian và địa lý đã trở thành một phần quan trọng của cuộc sống. Từ bản đồ giấy đầu tiên cho đến bản đồ số hiện đại, sự phát triển của công nghệ và khoa học đã mang lại những bước tiến đáng kể trong việc hiểu và mô tả thế giới xung quanh chúng ta.
Trong thế kỷ 20, việc sử dụng bản đồ số đã trở nên phổ biến hơn. Sự phát triển của máy tính và Internet đã cho phép người dùng truy cập và tạo ra các bản đồ số dễ dàng hơn. Các công ty như Google và Apple đã tạo ra các ứng dụng và dịch vụ bản đồ số như Google Maps và Apple Maps, cung cấp cho người dùng thông tin chính xác và cập nhật về địa điểm trên toàn thế giới.
Tầm Quan Trọng Của Bản Đồ Số
Bản đồ số là một công cụ không thể thiếu trong quản lý địa lý. Nó giúp cho người sử dụng hiểu rõ hơn về địa hình, môi trường và các đặc điểm khác của một khu vực cụ thể. Bản đồ số có vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực như:
Lĩnh vực quy hoạch
Công nghệ bản đồ số trực tuyến được sử dụng kết hợp với công nghệ di động nhằm phục vụ quản lý, công khai thông tin quy hoạch xây dựng.
Công nghệ viễn thám (ảnh vệ tinh, máy bay không người lái UAV) cũng được ứng dụng nhằm phục vụ giám sát việc thực hiện quy hoạch xanh – thông minh trên địa bàn các tỉnh, thành phố, cụ thể:
- Bản đồ nền chuyên biệt dành cho quy hoạch xây dựng: Xây dựng bản đồ nền đô thị với độ chi tiết, chính xác cao, đáp ứng nhu cầu làm nền cho việc định hướng các đối tượng hay các vị trí quan trọng trong quy hoạch.
- Số hóa, chuẩn hóa và chuyển đổi cơ sở dữ liệu: Thực hiện thi công số hóa, chuẩn hóa và chuyển đổi cơ sở dữ liệu toàn diện, chuyên biệt cho lĩnh vực quy hoạch xây dựng.
- Bộ ứng dụng GIS chuyên biệt cho quy hoạch xây dựng: Giúp quản lý tập trung, thống nhất và trực quan cơ sở dữ liệu quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị.
Lĩnh vực hạ tầng kỹ thuật
Công nghệ bản đồ trực tuyến được ứng dụng kết hợp với công nghệ đo đạc, thu thập dữ liệu với độ chính xác cao RTK – UAV nhằm xây dựng và quản lý, vận hành hệ thống cơ sở dữ liệu hạ tầng kỹ thuật đô thị đồng bộ, thống nhất phục vụ đô thị thông minh và chính quyền số với 3 dịch vụ chính được sử dụng là:
- Bản đồ nền thiết kế chuyên biệt: Phục vụ việc quản lý hạ tầng kỹ thuật đô thị chi tiết từ vỉa hè, lòng lề đường, dải phân cách cho đến hệ thống thủy văn và công trình xây dựng tại khu vực đô thị.
- Bộ ứng dụng GIS chuyên biệt cho lĩnh vực hạ tầng kỹ thuật: Quản lý vận hành, duy tu và bảo dưỡng hạ tầng kỹ thuật đô thị, tạo bảng kỹ thuật tổng hợp, báo cáo số liệu và chia sẻ bản đồ, dữ liệu hạ tầng kỹ thuật đô thị phục vụ các hệ thống, ứng dụng khác.
- Thu thập và xây dựng cơ sở dữ liệu hạ tầng kỹ thuật: Sử dụng công nghệ đo đạc, thu thập dữ liệu với độ chính xác cao RTK – UAV để thu thập, đồng bộ, thống nhất và số hóa hồ sơ công trình hạ tầng kỹ thuật đô thị.
Lĩnh vực hạ tầng giao thông
Trong lĩnh vực này bản đồ số được ứng dụng nhằm:
- Tìm kiếm, thu thập và xây dựng cơ sở dữ liệu kết cấu hạ tầng giao thông.
- Quản lý và chia sẻ dữ liệu kết cấu hạ tầng giao thông.
- Thực hiện quản lý bảo trì kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ và đường thuỷ nội địa, cụ thể: Quản lý tuần đường, quản lý công việc bảo dưỡng, quản lý diễn biến trên tuyến, quản lý kiểm tra công trình, tài sản kết cấu hạ tầng…
Lĩnh vực bất động sản
Bản đồ số được ứng dụng nhằm xây dựng giải pháp giúp các doanh nghiệp bất động sản quản lý hiệu quả bản đồ và các tài nguyên dữ liệu không gian.
Đồng thời, bản đồ số còn cho phép xây dựng kho dữ liệu không gian nội bộ để chia sẻ, cập nhật thông tin giúp lãnh đạo và đội ngũ môi giới sử dụng tối ưu tài sản vào công việc kinh doanh.
Lĩnh vực cấp nước
Bản đồ số được ứng dụng nhằm tối ưu hóa quy trình quản lý vận hành mạng lưới cấp nước của các doanh nghiệp cấp nước, cụ thể:
- Dịch vụ bản đồ nền chuyên biệt: Kết hợp các lớp bản đồ liên quan về tự nhiên, hạ tầng kỹ thuật nhằm đảm bảo an toàn trong việc khai thác và xây dựng mạng lưới cấp thoát nước.
- Dịch vụ chuẩn hóa bản đồ mạng lưới cấp nước: Giúp thiết lập, chuẩn hóa và chuyển đổi dữ liệu mạng lưới một cách nhanh chóng, chuẩn xác, đầy đủ dựa trên mô hình dữ liệu đã được thiết kế chuẩn theo phân cấp của ngành nước sạch.
- Dịch vụ quản lý vấn đề trên mạng lưới cấp nước: Quản lý các vấn đề trên mạng lưới, quản lý thất thoát và cung cấp bản đồ 3D, BIM, công nghệ AR,…
Lĩnh vực khu công nghiệp
Bản đồ số được ứng dụng nhằm cung cấp các giải pháp giúp nhà đầu tư hạ tầng khu công nghiệp dễ dàng xây dựng được bản đồ và cơ sở dữ liệu khu công nghiệp, cụ thể:
- Bản đồ nền khu công nghiệp chi tiết: Phục vụ định vị, quản lý bản đồ phân lô và công trình hạ tầng kỹ thuật của khu công nghiệp.
- Dịch vụ xây dựng cơ sở dữ liệu và bản đồ khu công nghiệp: Sử dụng công nghệ đo đạc, thu thập bản đồ có độ chính xác cao để biên tập, chuẩn hóa và chuyển đổi bản đồ quy hoạch, hiện trạng, hạ tầng kỹ thuật khu công nghiệp.
- Dịch vụ ứng dụng bản đồ chuyên biệt cho lĩnh vực bất động sản trong công nghiệp: Giúp cung cấp thông tin trực quan về vị trí khu công nghiệp trên nền bản đồ số cũng như tình trạng cho thuê đất trong khu công nghiệp.
Lĩnh vực đường ống
Bản đồ số được ứng dụng trong lĩnh vực này nhằm giúp doanh nghiệp quản lý trực quan sự phân bổ đường ống, hỗ trợ công tác bảo trì, phân tích sự cố thông qua các chiều thông tin không gian, các lớp bản đồ liên quan. Theo đó:
- Bản đồ nền chuyên biệt cho đường ống: Xây dựng riêng bản đồ nền cho việc quản lý đường ống và hạ tầng kỹ thuật để nâng cao việc quản lý, đặc biệt là tại các khu vực đô thị.
- Xây dựng cơ sở dữ liệu đường ống trên bản đồ: Chuyển đổi, chuẩn hóa các dữ liệu bản đồ/bản vẽ của khách hàng thành cơ sở dữ liệu GIS để thuận tiện cho nhu cầu tra cứu, khai thác thông tin và chia sẻ dữ liệu khi cần thiết.
- Ứng dụng chuyên biệt cho quản lý đường ống trên bản đồ: Quản lý các vấn đề trên đường ống, tài sản và ứng dụng vận hành van đường ống.
Lĩnh vực y tế
Không chỉ nhằm quản lý các tài sản chung và các hoạt động đang diễn ra tại tài sản chung đó, hệ thống số hóa dữ liệu trên bản đồ cho phép ngành y tế tận dụng trong trường hợp cấp cứu. Thông qua việc thu thập dữ liệu về hạ tầng giao thông, ngành y tế có thể phân tích và đưa ra lộ trình nhanh nhất cho các tuyến xe cấp cứu trong điều kiện thời gian có hạn. Trong trường hợp có các dịch bệnh lây lan nguy hiểm, dữ liệu bản đồ số cũng cho phép ngành y tế khoanh vùng, quản lý và giám sát dịch bệnh theo khu vực địa lý một cách hiệu quả hơn.
Cách Tạo Ra Dữ Liệu Cho Bản Đồ Số
Để tạo ra một bản đồ số chính xác và đầy đủ, cần phải có dữ liệu chính xác và đầy đủ. Dữ liệu này có thể được thu thập từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm:
Thu thập dữ liệu
Để sử dụng GIS và bản đồ số trong quản lý vùng đô thị, cần phải thu thập đầy đủ và chính xác dữ liệu. Các dữ liệu cần được thu thập bao gồm các thông tin về mật độ dân số, tình trạng giao thông, cơ sở hạ tầng, các khu vực đang phát triển, và các đặc điểm khác của vùng đô thị. Ví dụ:
- Dữ liệu địa lý và môi trường có thể được thu thập trực tiếp từ khu vực cụ thể. Việc thu thập này có thể được thực hiện bằng nhiều cách khác nhau, bao gồm sử dụng máy bay không người lái, máy quay phim, các thiết bị đo lường và các thiết bị cảm biến khác.
- Các dữ liệu địa lý và môi trường có thể được thu thập từ nhiều nguồn khác nhau trên Internet, bao gồm các trang web chính phủ, các trang web địa lý và môi trường của tổ chức phi chính phủ và các trang web khác.
- Các dữ liệu địa lý và môi trường có sẵn cũng có thể được sử dụng để tạo ra bản đồ số. Các dữ liệu này có thể bao gồm các bản đồ số đã có sẵn, các dữ liệu thống kê và các dữ liệu liên quan đến địa lý và môi trường.
Xử lý dữ liệu
Sau khi thu thập dữ liệu, cần phải xử lý các dữ liệu này để tạo ra các bản đồ số. Quá trình này bao gồm các bước như chuyển đổi định dạng dữ liệu, xử lý và phân tích dữ liệu, và tạo các lớp bản đồ.
Tạo bản đồ số: Sau khi xử lý dữ liệu, cần tạo các bản đồ số để sử dụng trong quản lý đất đai và tài nguyên, quản lý vùng đô thị… Các bản đồ này có thể bao gồm các lớp thông tin về hành chính, đất đai, giao thông, môi trường, kinh tế, xã hội, văn hóa, và các thông tin khác về vùng đô thị.
Bản đồ số ngày nay không chỉ giới hạn ở việc cung cấp thông tin địa lý, mà nó còn là một phần quan trọng trong việc hỗ trợ và cải tiến quản lý, phát triển trong hầu hết mọi lĩnh vực của xã hội. Sự phát triển của công nghệ bản đồ số sẽ tiếp tục mở ra những khả năng mới, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về thế giới xung quanh và quản lý nó một cách hiệu quả hơn.