Viễn thám phát triển như thế nào cùng với những tiến bộ của công nghệ?
Trong thời đại kỹ thuật số ngày nay, sự tiến bộ của công nghệ đã mở ra cánh cửa cho nhiều khả năng mới, và trong số đó, viễn thám đã trở thành một tương lai hứa hẹn. Viễn thám, khả năng thu thập thông tin không gian địa lý qua hình ảnh và cảm biến từ xa, đang dẫn đầu trong cuộc cách mạng thông tin và phân tích, hỗ trợ việc thu thập dữ liệu đa phổ chi tiết giúp hiểu rõ hơn về khoáng sản, đất đai, phát triển đô thị, nông nghiệp và các đặc điểm địa lý khác. Bài viết này sẽ đưa bạn vào hành trình khám phá viễn thám, từ cơ bản đến sự phát triển nâng cao và tầm quan trọng không thể chối cãi của công nghệ này.
Viễn thám là gì và nó hoạt động như thế nào?
Một trong những kỳ công của công nghệ hiện đại, viễn thám, có thể được xem như khả năng thu thập thông tin về một vật thể từ xa thông qua việc sử dụng các cảm biến hoặc thiết bị bay không người lái. Đây là một sự kết hợp tinh tế giữa khoa học và công nghệ để mang đến những hình ảnh và dữ liệu chất lượng về không gian địa lý.
Viễn thám có thể được định nghĩa là quá trình thu thập thông tin về một vật thể từ xa. Những cảm biến này phát hiện và giám sát bức xạ điện từ, được phản xạ từ Trái đất dưới dạng các bước sóng khả kiến được bức xạ, phản xạ hoặc tán xạ, tia cực tím, vi sóng và hồng ngoại. Dưới đây là một số ví dụ:
- Viễn thám giúp theo dõi sự tăng trưởng ở khu vực thành thị.
- Những thay đổi về rừng hoặc đất nông nghiệp trong nhiều năm có thể được theo dõi.
- Các vụ cháy rừng có thể được lập bản đồ thông qua camera vệ tinh bằng cách sử dụng công nghệ viễn thám.
- Giúp dự đoán thời tiết hoặc theo dõi các vụ phun trào núi lửa
Các loại viễn thám là gì?
Viễn thám được chia thành hai loại:
Viễn thám chủ động (Active)
Viễn thám chủ động là kỹ thuật khi nguồn bức xạ điện từ dùng quan sát đối tượng được chủ động tạo ra và không phụ thuộc vào điều kiện ngoại cảnh. Đây có thể được hiểu như cách chúng ta sử dụng đèn flash trên máy ảnh để chụp ảnh trong điều kiện thiếu sáng.
Một số loại cảm biến viễn thám chủ động bao gồm:
- RADAR (Radio Detection and Ranging)
- LiDAR (Light Detection and Ranging)
- Máy phát âm thanh (Sounder)
- Máy đo tán xạ (Scatterometer)
- Cao độ kế laser (Laser altimeter)
- Dụng cụ đo khoảng cách (Ranging instruments)
Viễn thám thụ động (Passive)
Viễn thám bị động là kỹ thuật quan sát khi nguồn bức xạ điện từ chứa thông tin về vật thể do chính vật thể phát ra hoặc tán xạ từ những nguồn bức xạ không chịu sự kiểm soát. Những cảm biến thụ động này không thể hoạt động trong điều kiện thời tiết xấu. Các cảm biến thụ động không thể định lượng cấu trúc thực vật dưới tán cây vì ánh sáng mặt trời thường được phản chiếu từ đỉnh rừng. Ví dụ về viễn thám bị động có thể kể đến viễn thám quang học dựa trên sự chiếu xạ của mặt trời, viễn thám nhiệt dùng đo nhiệt độ bề mặt trái đất v.v.
Sau đây là các loại cảm biến thụ động phổ biến:
- Máy quang phổ (Spectrometer)
- Máy đo bức xạ (Radiometer)
- Máy đo quang phổ (Spectroradiometer)
- Gia tốc kế (Accelerometer)
- Máy đo bức xạ siêu phổ (Hyperspectral radiometer)
- Máy đo bức xạ hình ảnh Imaging radiometer)
Tại sao viễn thám lại quan trọng?
Viễn thám là một trong những công nghệ tiên tiến nhất để lập kế hoạch và quản lý. Nó cung cấp thông tin mới nhất về bất kỳ vật thể nào ở khoảng cách rất xa. Các ứng dụng của viễn thám được sử dụng trong các quá trình phát triển như đất, lâm nghiệp, địa chất và nông nghiệp.
Một trong những lý do chính khiến viễn thám quan trọng đến vậy là khả năng cung cấp thông tin về các vùng và môi trường mà con người khó tiếp cận. Các vùng rừng sâu, sa mạc khô cằn, hay khu vực cách xa và nguy hiểm, đều có thể được khảo sát và giám sát thông qua viễn thám. Điều này không chỉ giúp mở ra cơ hội nghiên cứu và khám phá mới, mà còn hỗ trợ quản lý tài nguyên và bảo tồn môi trường.
Viễn thám cũng là công cụ hữu ích trong việc dự báo và ứng phó với thiên tai. Khả năng giám sát biến đổi môi trường và thời tiết từ xa giúp cảnh báo sớm về nguy cơ thiên tai như bão, lở đất, và cháy rừng. Nhờ vào viễn thám, chúng ta có thể đưa ra các biện pháp ứng phó kịp thời và hiệu quả, từ việc di tản an toàn cho dân cư đến việc triển khai lực lượng cứu hộ.
Không chỉ hữu ích trong các tình huống khẩn cấp, viễn thám còn đóng vai trò quan trọng trong quản lý tài nguyên và phát triển bền vững. Việc theo dõi môi trường và địa hình giúp đánh giá tình trạng của đất đai, rừng, và nguồn nước. Điều này có thể hỗ trợ lập kế hoạch sử dụng đất hiệu quả, quản lý rừng bền vững, và bảo vệ các hệ sinh thái quý báu.
Không chỉ cung cấp hình ảnh tuyệt đẹp về Trái Đất từ không gian, viễn thám còn đóng vai trò quan trọng trong việc nắm bắt thông tin quý báu và quản lý thông minh. Với khả năng giám sát môi trường, dự báo thiên tai và hỗ trợ quản lý tài nguyên, viễn thám đang góp phần xây dựng một tương lai bền vững và thông minh hơn cho nhân loại. Viễn thám có thể đóng góp ngày càng nhiều vào các lĩnh vực khác nhau như năng lượng tái tạo, quản lý đô thị thông minh, và phân tích dữ liệu đô thị. Khả năng thu thập dữ liệu từ không gian và xử lý thông tin sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về các vấn đề toàn cầu và đưa ra các giải pháp sáng tạo.
Viễn thám phát triển như thế nào cùng với những tiến bộ của công nghệ?
Viễn thám, như một công nghệ đột phá trong việc thu thập thông tin không gian địa lý, đang trải qua sự phát triển đầy ấn tượng nhờ vào sự tiến bộ không ngừng của công nghệ. Những cải tiến trong các lĩnh vực như máy bay không người lái, trí tuệ nhân tạo và xử lý dữ liệu đã mang đến những tiến bộ quan trọng, mở ra cánh cửa cho nhiều ứng dụng mới và khả năng vượt trội hơn trong viễn thám.
Một trong những xu hướng quan trọng là viễn thám qua máy bay không người lái. Việc sử dụng máy bay không người lái trong viễn thám cung cấp khả năng tiếp cận các vùng khó tiếp cận và nguy hiểm một cách an toàn. Những máy bay này có thể bay ở độ cao và góc quan sát tối ưu, thu thập dữ liệu với độ phân giải cao và tần suất cập nhật nhanh chóng. Điều này giúp cho việc theo dõi sự biến đổi môi trường, quản lý rừng, giám sát động đất, và thậm chí cả dự báo thiên tai trở nên hiệu quả hơn.
Sự phát triển của trí tuệ nhân tạo cũng có tác động lớn đến viễn thám. Khả năng xử lý dữ liệu lớn và phân tích hình ảnh được cải thiện đáng kể nhờ vào trí tuệ nhân tạo. Các thuật toán học máy có khả năng nhận biết đối tượng, phân loại đất đai, dự báo biến đổi, và thậm chí dự đoán thời tiết dựa trên dữ liệu thu thập từ viễn thám. Điều này giúp cho việc đánh giá và quản lý trở nên hiệu quả hơn, đồng thời cung cấp thông tin quý báu cho quyết định và kế hoạch chiến lược.
Không chỉ có vậy, viễn thám còn hưởng lợi từ sự tiến bộ trong việc thu thập và lưu trữ dữ liệu. Các cơ sở hạ tầng lưu trữ đám mây và xử lý dữ liệu đang ngày càng mạnh mẽ, giúp cho việc thu thập, quản lý và chia sẻ thông tin từ viễn thám trở nên thuận tiện và hiệu quả hơn.
Viễn thám đang phát triển mạnh mẽ nhờ vào sự tiến bộ của công nghệ. Sự kết hợp giữa máy bay không người lái, trí tuệ nhân tạo và khả năng xử lý dữ liệu đã mở ra nhiều cơ hội mới cho viễn thám. Khả năng theo dõi, phân tích và quản lý môi trường, tài nguyên thiên nhiên cũng như các hoạt động con người ngày càng trở nên hiệu quả và thông minh hơn.
Để được tư vấn các giải pháp viễn thám – địa không gian ứng dụng trên mọi lĩnh vực, quý khách hàng trên toàn quốc có thể liên hệ với Trung tâm Vega Geospatial ngay qua Hotline tư vấn: 086 710 3669, nhắn tin TẠI ĐÂY hoặc gửi yêu cầu tư vấn tới hòm thư: info.vegastargeospatial@gmail.com.
